Reflecteren, meer dan evalueren
In de Dikke van Dale is het eerst aangegeven synoniem voor reflecteren ‘terugkaatsen’ of ‘weerspiegelen’. Hoewel verwant ligt de betekenis die hier wordt bedoeld dichter bij het tweede synoniem van ‘nadenken over’. Bijbehorende zelfstandige naamwoorden zijn reflectie als beschouwing, overdenking en overweging. Daarmee weten we dat reflecteren een denkproces is maar we weten nog niet wanneer of waarover de adviseur zou moeten nadenken. Daartoe moeten we de vakliteratuur induiken. Eén van de grondleggers is Donald Schön die reflecteren beschreef als een voortdurend proces, een dialoog van de professional met zijn omgeving of vraagstuk.
Dit is nodig omdat de professional niet werkt met standaardoplossingen voor standaardvragen maar met complexe vraagstukken die om unieke oplossingen vragen. Dit geïntegreerd proces van denken tijdens het doen, van improvisatie in het handelen, van continu onderzoeken, uitproberen en bijsturen noemt Schön reflection-in-action. Dit onderscheidt hij van reflection-on-action dat betrekking heeft op het evalueren van de effecten van het handelen ten opzichte van de vooraf gestelde doelen. Beide vormen van reflectie vragen om het open blijven staan voor alle effecten van je handelen en het expliciteren van je knowing-in-action, het onbewust geworden weten hoe te handelen. Verder onderscheidt hij nog reflection-on-reflection-in-action wat kan worden beschouwd als de reflectie op je eigen reflecteren.
Geschreven door Brechtje Kessener
Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Praktijkboek intervisie
Praktijkboek intervisie Steeds meer professionals maken gebruik van intervisie voor het vergroten van hun kennis en vaardigheden op hun vakgebied. Dat intervisie ook een uitstekend instrument is voor persoonlijke ontwikkeling en zelfs voor organisatieontwikkeling is minder bekend. Het ‘Praktijkboek Intervisie’ laat zien dat persoonlijke en professionele groei onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Wil je meer weten?
Reflectiespel 2
Reflectiespel 2 In ons handelen en denken zitten patronen van terugkerende vanzelfsprekendheden. We denken daar niet bewust over na. We reageren als vanzelf. Door reflectie wordt u zich bewust van die automatismen, van uw innerlijke obstakels maar ook van uw ongebruikte mogelijkheden. Doel van dit spel is uw reflectievermogen (verder) te ontwikkelen, het vergroten van uw zelfkennis en de dynamiek
Reflectiespel 1
Reflectiespel 1 Reflecteren is een vorm van leren die uw emotionele intelligentie vergroot, het helpt u effectiever te handelen, omdat u bewust stilstaat bij uw ervaringen, uw gedrag en het effect wat dat heeft op anderen. Het is de basis voor succesvol gedrag in uw werk en studie en ligt ten grondslag aan andere competenties zoals bijvoorbeeld samenwerken. Het spel
Aanvullende artikelen
Waarom is Action Learning op dit moment weer interessant?
Waarom is Action Learning op dit moment weer interessant? Dit boekje gaat in op de didactische werkvorm ‘Action Learning’. Action Learning is een didactisch model, gegrond in de wetenschappelijke traditie van Action Research. In deze traditie wordt onderzoek gekoppeld aan het verbeteren van de onderzochte situatie. Veel geciteerd is een uitspraak van Kurt Lewin uit 1947:“If youwant toknowhowthingsreallyare, justtrytochange them”.
Reflecteren en onderwijs: een taxonomie
Reflecteren en onderwijs: een taxonomie Het onderscheid tussen reflecteren, denken, leren, en leren reflecteren is onduidelijk. Er zijn allerlei vormen van reflecteren. Het is moeilijk deze te ontwikkelen. Het probleem is dat onderwijsdoelen met betrekking tot reflecteren in termen van studentengedrag ontbreken. Daarom is een taxonomie van reflecteren ontwikkeld naar analogie van de taxonomie van Bloom. Hierdoor wordt duidelijker wat
Leren met toekomstscenario’s
Leren met toekomstscenario’s De scenariomethode is oorspronkelijk opgezet om te leren omgaan met toekomstige onzekerheden voor het bedrijfsleven. In deze methode verplaatsen de deelnemers zich naar de toekomst en zijn ze in staat hun gedachteproces los te maken van het huidige moment. Ze stellen zich voor hoe de toekomst eruit ziet en worden zich bewust van een aantal onzekerheden. Op
Tools om zelf toe te passen
Vier stoelen reflectie
Vier stoelen reflectie De vier stoelen reflectie is een dynamisch model van reflecteren. De vier stoelen reflectie is eenvoudig te begrijpen en toe te passen, praktisch, speels en virtueel, bevordert zelfsturing en zelfvertrouwen, is interactief vanuit de gelijkwaardigheid van delen en is een vorm van levend leren, met hoofd, hart en lijf. De vier stoelen reflectie kan je toepassen als
ABCD-reflectiemodel
ABCD-reflectiemodel Wat is er gebeurd? Aanleiding Wat was daaraan Belangrijk voor mij? Welke Conclusie trok ik daaruit over hoe te handelen? Deed ik dat ook werkelijk of deed ik iets anders? Welk Effect had datgene wat ik deed? F: Ben ik tevreden over hoe ik heb gehandeld? Klopt mijn analyse wel? Wat had ik anders kunnen doen? Download het ABCD-reflectiemodel als
Progressiecirkels
Progressiecirkels De cirkeltechniek (on youtube) een techniek om al gemaakt progressie zichtbaar te maken en om mensen te helpen verdere progressie te boeken. Hij kan individueel gebruikt worden maar ook in coaching en bij het begeleiden van teams. Hij gaat als volgt. Eerst teken je twee cirkels op een groot vel papier, een binnencirkel en een buitencirkel. De binnencirkel gaat
