Dialoog van de professional met de praktijk
In het eerdere artikel werd reflecteren, in navolging van Donald Schön, beschreven als een dialoog van de professional met zijn omgeving om zo oplossingen te vinden voor unieke, complexe vraagstukken. Nou is ‘de omgeving’ natuurlijk niet in staat om daadwerkelijk een dialoog aan te gaan. Schön bedoelt het dan ook niet letterlijk: hij geeft aan dat de professional zichzelf vragen stelt, overwegingen uitwerkt, hypotheses formuleert en plannetjes maakt, en op basis daarvan nieuwe acties uitzet of experimenteert. De effecten van acties en experimenten worden gezien als de antwoorden van de omgeving. In feite voert de professional dus een gesprek over het vraagstuk met zichzelf. Een innerlijke dialoog.
Deze innerlijke dialoog kan op verschillende momenten worden gevoerd. Schön onderscheidde reflection-on-action: het evalueren van de effecten van het handelen ten opzichte van de vooraf gestelde doelen; en reflection-in-action: een
geïntegreerd proces van denken tijdens het doen, van improvisatie in het handelen, van continu onderzoeken, uitproberen en bijsturen.
download artikel als pdf
