Met de luisterthermometer kunnen we vaststellen hoe effectief we luisteren naar de ander. De luisterthermometer is een instrument dat je goed kan toepassen bij coaching, reflecteren en intervisie. Het is dan vooral de procesbegeleider die de luisterthermometer toepast. Het model is gebaseerd op het boek Harthorend – luisteren voor professionals.
Ieder coach, intervisor of procesbegeleider bij reflectiegesprekken zal starten vanuit positie 0: de ander de ruimte geven om te spreken. Je geeft de ander ruimte door uitnodigend vragen te stellen, zodat de ander gaat vertellen.
Daarna kan het twee kanten opgaan: de plus-kant of de min-kant.
We gaan eerst de goede kant op, de plus-kant of de warme kant. Luisteren is dan geen transactie, geen ruil, maar luisteren is om te geven (aan de ander).
Een stap verder (+1) benutten we de ruimte om echt te horen waar de ander over spreekt. Dit doen we door in eigen woorden te herhalen wat de ander zegt en vervolgens weer een vraag stellen. Je herkent dit waarschijnlijk ook wel als actief luisteren.
In de volgende stap (+2) ‘proeven’ we met welk gevoel die ander iets zegt. We komen nu op gevoelsniveau. We doen dat door de gevoelens van de ander te benoemen en te reflecteren.
In stap +3 willen we begrijpen wat er achter het gevoel ligt. We gaan doorvragen, we zijn benieuwd. Hierbij is alles gericht op het beeld scherper krijgen.
Op niveau +4 aanvaarden we de ander zoals hij is. Dat doen we door te luisteren zonder oordeel, de ander de ruimte te geven om anders te mogen zijn en de ander volledig te ontmoeten en te erkennen.
In coachingsgesprekken, intervisiebijeenkomsten en reflectiegesprekken bestaat de neiging om de min-kant of de koude kant op te gaan. We luisteren om zelf te ontvangen.
Op niveau -1 luisteren we dan vanuit onze eigen behoefte. Denk hierbij aan onze behoefte op iets te doen, op te lossen, lichtpuntjes te zien, behoefte om niet te luisteren of de behoefte om lekker mee te klagen.
Luisteren op niveau -2 is luisteren vanuit angst. Luisteren op niveau -2 betekent controle loslaten, niet weten hoe je moet reageren, niet weten of je kunt helpen, bang zijn voor de emoties van de ander of bang zijn voor kritiek.
Luisteren op niveau -3 is luisteren met een oordeel. Bij luisteren op niveau -3 zijn we op zoek naar bevestiging van onze eigen oordelen en meningen of onze eigen ervaringen (autobiografisch luisteren).
De luisterthermometer is geen stappenplan. In een gesprek schieten we heen en weer. Bedenk dat dat niet erg is, maar het idee achter de luisterthermometer is dat wanneer je merkt dat je in de koude kant terecht komt, je je aandacht weer op de ander richt en geeft wat hij of zij nodig heeft.
Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.Harthorend – Luisteren voor professionals
Hoe vindt u tijd, rust en ruimte om te luisteren? Wat is luisteren eigenlijk? Wat maakt het zo moeilijk? Hoe gaat u met plezier beter luisteren? En: Wat heeft het luisteren met uw werk te maken? ‘Harthorend’ geeft heldere antwoorden op deze en andere vragen over luisteren. Eenvoudig, diepgaand, inspirerend en persoonlijk. In dit boek rekent Harry van de Pol
Tools om zelf toe te passen
Observatieformulier luisterthermometer
De luisterthermometer helpt ons om grip te krijgen op de communicatie tussen personen. Luisteren we om de ander te begrijpen, om te geven, of luisteren we om zelf te ontvangen? De luisterthermometer is geen stappenplan. In een gesprek schieten we heen en weer. Bedenk dat dat niet erg is, maar het idee achter de luisterthermometer is dat wanneer je merkt
