Ethisch redeneren
Download de worksheet onderaan deze pagina!
Doel
De eigen ethische redeneerwijze te analyseren.
Gebruik
Deze reflectietool kun je gebruiken in de volgende situatie
• De reflectiegroep telt 4 tot 20 deelnemers.
• De reflectiesessie duurt 90 tot 120 minuten.
Stappenplan
INBRENG
Stap 1 De begeleider of een deelnemer stelt een dilemma (uit de beroepspraktijk) voor. Kenmerkend voor een dilemma is dat de actor echt klem zit en zowel voor de ene als voor de andere actie kan kiezen.
Voorbeeld: Mag een maatschappelijke werker een verstandelijk gehandicapt paar dat graag kinderen wil overhalen tot het gebruik van de prikpil?
NB: Neem de eerste keer een minder zwaar dilemma zodat de deelnemers rustig kennis kunnen maken met de verschillende ethiekvormen. Kies ook het dilemma waar iedereen zich betrokken bij voelt.
Aan iedere deelnemer blijft het recht voorbehouden een veto uit te brengen als hij een dilemma niet wil behandelen.
UITVOERING
Stap 2 De deelnemers bespreken de casus in groepjes aan de hand van de vraag: Wat zou je in dit dilemma doen en motiveer je antwoord?
Stap 3 De deelnemers rapporteren en motiveren hun beslissing. De begeleider schrijft hun beweegredenen op een flap-over.
Stap 4 De begeleider licht de deelnemers de drie hoofdstromingen in de ethiek toe: de beginselen, de gevolgen, en de deugden. De begeleider gebruikt voorbeelden ter verduidelijking. Belangrijk is aan te geven dat we vanuit deze vormen van ethiek bepalen hoe we redeneren.
Stap 5 De deelnemers bespreken nogmaals hun beweegredenen uit stap 2 en 3 en analyseren nu vanuit welke (combinatie van) ethiek ze redeneren.
AFRONDING
Stap 6 De deelnemers evalueren de reflectiesessie: Wat heb je er aan gehad? Hoe kijk je nu anders naar het dilemma? Wat was nieuw voor jezelf?
De inbrenger reageert als laatste.
DE DRIE HOOFDVORMEN VAN ETHIEK
Beginselenethiek
• Ook bekend als regelethiek; plichtethiek; deontologie.
• Het volgen van ethische en/of religieuze regels zoals de tien geboden, de gulden regel (behandel de ander zoals je zelf ook behandeld wilt worden).
• Handel zo dat je tegelijkertijd zou willen dat het een algemene wet is (Kant).
• Het gaat om het handelen.
• Filosoof: Kant.
Gevolgenethiek
• Ook bekend als consequentialisme, utilisme.
• Alleen de gevolgen bepalen of iets goed of slecht is. De mens wil plezier vergroten en pijn vermijden.
• Het gaat om het doel.
• Filosofen: Bentham; Mill; Singer.
Deugdethiek
• De morele attitude en het kara kter van de persoon die handelt bepalen het goede.
• Wat doet de casus met het karakter van alle betrokkenen?
• Kardinale deugden: gezond verstand, moed, zelfbeheersing, rechtvaardigheid.
• Zorgdeugden: attentiveness, verantwoordelijkheid, competentie, responsiviteit.
• Zelfvorming: zorgvuldigheid, geestelijke moed, leergierigheid, zelfdiscipline.
• Het gaat om de actor.
• Filosofen: Aristoteles; Tronto; Foucault.
[hr]
Anderen bekeken ook deze content
Reflectie: hoe leer je dat?
Reflectie: hoe leer je dat? In het artikel ‘Reflectie, wat is dat’ beschrijft Adrie van den Berge het begrip reflectie. In dit artikel laat hij zien hoe je kunt leren reflecteren en vooral de technieken en oefeningen die daarbij behulpzaam kunnen zijn. download artikel als pdf [hr] Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou. [hr] Aanvullende artikelen [hr]
Vier stoelen reflectie
Reflectie is meer dan denken over wat je hebt gedaan; het is een uitnodiging om te voelen, te ervaren en te groeien. Het Vierstoelenmodel biedt een fysieke en speelse manier om je innerlijke dialoog te verkennen en te verdiepen. Door letterlijk plaats te nemen op verschillende stoelen, krijg je inzicht in de diverse stemmen binnenin jezelf en hoe deze je
