In hoeverre ben ik in staat om écht open en oordeelvrij te luisteren naar collega’s, en wat vraagt dat van mijn eigen reflectieve vermogen? Hoe kan ik intervisie inzetten als structureel instrument voor professionele ontwikkeling binnen mijn team of organisatie? Welke intervisiemethode past het beste bij de dynamiek, doelen en ontwikkelfase van mijn intervisiegroep?
In Praktijkboek Intervisie – Proces & Methoden nemen Monique Bellersen en Inez Kohlmann de lezer mee in de wereld van intervisie: een krachtige werkvorm waarin professionals met en van elkaar leren door gestructureerde reflectie op praktijkvragen. De auteurs presenteren intervisie nadrukkelijk niet als een vrijblijvende vorm van gezellig sparren, maar als een methodisch en zorgvuldig begeleid leerproces. Het boek is grondig herzien ten opzichte van eerdere edities, met actuele aandacht voor hybride en digitale werkvormen en een forse uitbreiding van het aantal intervisiemethoden. De kern van het boek bestaat uit een overzicht van maar liefst 27 methoden, variërend van klassieke vormen zoals de incidentmethode en de Balint-methode, tot meer eigentijdse werkvormen als Deep Democracy en de U-procedure. Elk van deze methoden is helder beschreven met toelichting op het doel, de aanpak en randvoorwaarden.
Wat het boek bijzonder maakt, is dat het zich niet beperkt tot een technisch handboek. De auteurs besteden uitgebreid aandacht aan het proces dat onder effectieve intervisie ligt: het creëren van een veilige leeromgeving, het ontwikkelen van een open en onderzoekende houding, het belang van goede vragen stellen, en het doorlopen van de fasen van reflectie. Ze laten zien hoe intervisie alleen werkelijk impact heeft als het gedragen wordt door discipline, betrokkenheid en vertrouwen. Daarbij introduceren ze ook de zogenaamde ‘methodeselectiewijzer’, een praktisch instrument om te bepalen welke werkvorm het best past bij het doel van de intervisiegroep, het ervaringsniveau en de aard van de vraagstukken die worden ingebracht. Die combinatie van methodische diepgang en praktische toepasbaarheid maakt het boek waardevol voor zowel beginners als ervaren begeleiders van intervisiegroepen.
Een eerste belangrijk inzicht uit het boek is dat de kwaliteit van intervisie staat of valt met het vermogen tot het stellen van reflectieve, niet-oordelende vragen. Bellersen en Kohlmann maken overtuigend duidelijk dat leren in intervisie pas echt op gang komt wanneer deelnemers afstand kunnen nemen van de inhoud van de casus en zich richten op onderliggende patronen, overtuigingen en gedragingen. Dit vraagt niet alleen om oefening, maar ook om het cultiveren van een mindset waarin nieuwsgierigheid en openheid centraal staan.
Een tweede inzicht betreft het belang van de context waarin intervisie plaatsvindt. Intervisie is geen losstaande activiteit, maar staat in verbinding met teamcultuur, leiderschapsstijl en organisatieklimaat. De auteurs benoemen dat intervisie pas effectief wordt als het ingebed is in een lerende organisatie en deelnemers voldoende veiligheid en ruimte ervaren om zich kwetsbaar op te stellen. Daarmee overstijgt het boek de individuele leervraag en raakt het aan bredere thema’s als organisatieontwikkeling en professioneel vakmanschap.
Een derde inzicht is de rijkdom en diversiteit van intervisiemethoden. Door niet vast te houden aan één vaste structuur, maar juist een palet aan methodieken aan te bieden, geven de auteurs de lezer handvatten om intervisie telkens af te stemmen op de actuele behoefte van een groep. De methodeselectiewijzer is hierin een waardevolle aanvulling: het nodigt uit tot reflectie op de dynamiek en ontwikkelfase van de groep, en voorkomt dat intervisie verzandt in routine of vrijblijvendheid.
Het boek is uitstekend inzetbaar in diverse contexten: voor intervisiebegeleiders die hun repertoire willen uitbreiden, voor teams in zorg, onderwijs of consultancy die intervisie structureel willen inbedden, en voor opleidingen waar reflectie en professionele ontwikkeling centraal staan. De heldere methodenbeschrijvingen maken het boek zeer praktisch bruikbaar, terwijl de reflectieve hoofdstukken over houding, proces en groepsdynamiek juist weer diepgang bieden. Ook voor HR-professionals, leidinggevenden of teamcoaches is het boek relevant, omdat het bijdraagt aan het versterken van lerend vermogen en professionele autonomie binnen teams.
Als managementboekrecensent ben ik onder de indruk van de balans tussen theorie en praktijk die dit boek biedt. Bellersen en Kohlmann slagen erin om intervisie niet alleen als techniek, maar vooral als leerhouding te positioneren. Het boek is toegankelijk, rijk aan inhoud en inspirerend in toon. De didactische opbouw, de praktische tools en de onderliggende visie maken het tot een standaardwerk in het intervisieveld. Dit is geen boek dat je uitleest en opzijlegt, maar een werkboek dat uitnodigt tot gebruik, herlezing en verdieping. In een tijd waarin professioneel leren steeds meer plaatsvindt in de werkpraktijk zelf, is Praktijkboek Intervisie een onmisbaar kompas.
Wil je meer weten? of het boek kopen? Klik op de cover!
